علائم فشار خون بالا| روش های درمان فشار خون بالا

فشار خون بالا به این معناست که خون با فشار بیشتری از رگ‌ها عبور می‌کند و نیروی بالاتری به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند این افزایش فشار وارده می‌تواند به دیواره عروق صدماتی وارد کرده و عوارض جبران ناپذیری مانند انواع سکته را به دنبال داشته باشد. فشار خون بالا یکی دیگر از بیماری‌های غیر واگیر است که می‌تواند در نتیجه عوامل مختلفی مثل سبک زندگی غلط، وراثت، مشکلات کلیوی، مصرف برخی از داروها و… به وجود بیاید. فارغ از اینکه چه عاملی باعث افزایش فشار خون شده باشد باید از یک رژیم مناسب فشار خون بالا پیروی کنید تا بتوانید عوارض ناشی از آن را کنترل کرده و از بالاتر رفتن فشار خون خود جلوگیری کنید.

علائم فشار خون بالا

بیماری فشار خون بالا به ندرت به وسیله علائمش شناخته می‌شود و برای تشخیص آن باید فشار خون به صورت مرتب اندازه گیری شود. این علائم در صورتی بروز می‌کند که فشار خون فرد خیلی بالا رفته باشد و بر عروق بدن خصوصا رگ‌های کوچک آسیبی وارد کرده باشد :

1. تاری دید
2. خون ریزی از بینی
3. سر درد
4. سر گیجه
5. بالا رفتن تعداد تنفس
6. افزایش ضربان قلب
7. درد در قفسه سینه

برای تشخیص به موقع فشار خون بالا بهتر است به صورت منظم و طبق دستورالعمل فشار خون خود را بررسی کنید تا در صورت وجود مشکل به موقع متوجه آن شوید. اگر شما بالا ۴۰ سال سن دارید، کاملا سالم هستید و هیچ کدام از عوامل خطر مثل سابقه خانوادگی، الگوی مصرف نادرست نمک و وزن بالا را ندارید می‌توانید هر ۵ سال یک بار فشار خون خود را بررسی کنید. اما اگر بالای ۴۰ سال هستید و هر کدام از عوامل خطر را داشتید لازم است حداقل هر سال یک بار فشار خود را چک کنید.

چطور فشار خون بالا را کنترل کنیم؟

اگر فشار خون بالایی داشته باشید احتمالا با حجم زیادی از توصیه‌ها روبرو شده‌اید که همگی می‌توانند باعث درمان سریع فشار خون بالا شوند و ممکن است شما را سر در گم کرده باشند اما نگران نباشید ما در اینجا تعدادی از مهم ترین‌ راه‌های درمانی را بررسی خواهیم کرد و در ادامه بیشتر با مواد غذایی مفید برای کنترل فشار خون بالا آشنا می‌شوید.

راه های درمان فشار خون بالا

مانند سایر بیماری‌های غیر واگیر مثل دیابت و اختلالات چربی خون، در رابطه با فشار خون هم مجموعه ای از راه‌های درمانی وجود دارد که باید از تمام آن ها استفاده کرد تا بتوان بهترین نتیجه را از درمان دید. بنابراین بهتر است تمامی راهکارهای گفته شده در زیر را به کار بندید.

دارودرمانی

داروهای زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارد که بسته به شرایط بیمار مشخص می‌شود چه نوع دارویی برای وی مناسب است. گاهی اوقات ممکن است یک نوع دارو برای درمان کفایت کند اما گاهی نیاز به استفاده از چندین دارو برای کنترل فشار خون است. داروهای زیر به صور معمول برای فشار خون تجویز می‌شوند که هر کدام مکانیسم خاص خودشان را دارند.

داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors)

این داروها از تولید هورمونی به نام آنژیوتانسین-۲ جلوگیری می‌کند. این هورمون در واقع با اثر بر دیواره عروق و تنگ کردن آن‌ها و همچنین با نگه داشتن آب و نمک در بدن باعث افزایش فشار خون می‌شود. در واقع با مهار تولید این هورمون رگ‌ها گشاد تر شده و به حالت استراحت در می‌آیند و کلیه‌ها به صورت طبیعی آب و سدیم را از بدن دفع می¬کنند.

داروهای مهار کننده گیرنده آنژیوتانسین (ARBs,Angiotansin Reseptor Blockers)

این داروهم مشابه مورد قبلی عمل می‌کند با این تفاوت که بر روی تولید آنژیوتانسین اثر نمی‌گذارد و فقط گیرنده آن را مهار می‌کند تا از اثر گذاری آن بر روی عروق و کلیه‌ها جلوگیری کند و فشار خون را کاهش دهد. داروهایی مانند والزارتان، لوزارتان و … در این دسته قرار دارند.

داروهای مهار کننده کانال کلسیم (CCBs,Calcium Channel Blockers)

کلسیم برای انقباض تمامی عضلات نیاز است که یکی از آن‌ها عضلات موجود در دیواره رگ ها هستند. این دسته از داروها از ورود کلسیم به عضلات دیواره رگ جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود که رگ زیاد منقبض نشود و در مقابل عبور خون مقاومت بالایی نداشته باشد. داروی آمیلودیپین یکی از انواع این داروهاست که گاهی اوقات در کنار دیگر داروها برای کاهش فشار خون تجویز می‌شود.

داروهای مدر (Diuretic)

زمانی که فشار خون شما بالا است و قلب خون بیشتری پمپ می‌کند، کلیه‌ها تصور می‌کنند که دلیل این افزایش فشار از دست دادن خون در بدن است و قلب در حال تلاش کردن برای جبران خون از دست رفته است، برای همین کلیه ‌هم سعی می‌کند به قلب کمک کرده و دفع مایعات بدن را کاهش ‌دهد. نتیجه رفتار قلب و کلیه در این چرخه بالا رفتن فشار خون به صورت فزاینده است که می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این داروها باعث می‌شوند کلیه به صورت معمول مایعات را دفع کند. داروهایی مانند تریامترن H و یا اسپیرونولاکتون در این دسته از داروها قرار دارند.

رژیم مناسب فشار خون بالا

رژیم غذایی یکی از عوامل اصلی به وجود آورنده فشار خون بالا در بسیاری از جوامع خصوصا ایران است، بنابراین برای درمان آن باید رژیم غذایی فرد اصلاح شود تا بتوان فشار خون بالا را بهتر کنترل و درمان کرد. از آن جایی که فشار خون بالا می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی فرد داشته باشد، رژیمی به نام DASH (مخفف : (Dietary Approaches to Stop Hypertension برای مبتلایان به فشار خون بالا طراحی شده است. تمامی ملاحظات انجام شده در این رژیم می‌تواند به درمان سریع فشار خون بالا کمک کند و در چند هفته فشار خون را پایین بیاورد. در ادامه بخش‌های مختلف این رژیم را بررسی خواهیم کرد.

کاهش مصرف مواد غذایی حاوی سدیم

بسیاری از مواقع شما متوجه نیستید که غذای مصرفی شما چه مقدار سدیم دارد و بدون توجه آن را مصرف می‌کنید. علاوه بر نمکی که به صورت دستی به غذا اضافه می‌شود، در ترکیبات مواد غذایی هم سدیم وجود دارد که بهتر است آن‌ها را بشناسید و کمتر مصرف کنید. برای درمان سریع فشار خون بالا و کاهش سدیم دریافتی می‌توانید راهکارهای زیر را به کار گیرید.

1. انواع کنسرو سبزیجات، گوشت‌ها و حبوبات و همین¬طور گوشت‌های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس و … دارای سدیم بالایی هستند بنابراین سعی کنید مصرف این مواد غذایی را محدود نمایید.
2. سعی کنید بیشتر غذای خانگی بخورید و کمتر به رستوران بروید چون در بیشتر مواقع برای طبخ غذا در رستوران نمک زیادی استفاده می‌شود.
3. در هنگام مصرف مرغ و ماهی پوست آن‌ها را جداکرده و سپس بپزید.
4. در هنگام پخت برنج و ماکارونی به آب آن‌ها نمک اضافه نکنید.
5. بر سر سفره خود به هیچ عنوان نمکدان قرار ندهید و در هنگام طبخ غذا هم به صورت خیلی محدود نمک اضافه کنید.
6. قبل از مصرف پنیر آن را داخل آب قرار دهید و سپس آب آن‌را تخلیه کنید تا نمک آن شسته شود.
7. سعی کنید برای طعم دار کردن غذای خود به جای نمک از چاشنی‌هایی مثل آبلیمو یا آبغوره بدون نمک استفاده کنید.
8. از سس‌های خانگی استفاده کنید چرا که به اکثر سس‌ها سدیم زیادی افزوده می شوند.

افزایش سهم غذاهای حاوی پتاسیم

یکی دیگر از اصول رژیم DASH توجه به مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم است. این ریز مغذی در واقع به کاهش و کنترل فشار خون کمک می‌کند و برای همین هم مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم برای افراد دارای فشار خون بالا توصیه می‌شود. در قسمت “برای فشار خون بالا چی بخوریم؟” به طور کامل مواد غذایی حاوی پتاسیم را توضیح داده‌ایم.

محدودیت مصرف چربی های اشباع شده

شاید به نظر شما وجود محدودیت در مصرف چربی‌های اشباع در بین روش های کنترل فشار خون بی ربط باشد؛ اما باید بدانید که این دو کاملا با یکدیگر ارتباط دارند و مصرف نادرست چربی‌های اشباع می‌تواند عوارض جدی برای افراد دارای فشار خون بالا به دنبال داشته باشد. در واقع در افراد دارای فشار خون بالا ریسک گرفتگی عروق و وقوع سکته بالا است و در صورتی که چربی مضر خون مثل کلسترول از میزان طبیعی خود فراتر رود خطر وقوع سکته در این افراد چندین برابر خواهد شد. برای همین این افراد باید مراقب روغن مصرفی خود باشند و بیشتر از روغن‌های غیر اشباع مثل روغن‌ زیتون، کنجد و … استفاده کنند.

داشتن فعالیت ورزشی منظم

زمانی که شما در حال انجام فعالیت ورزشی هستید خصوصا اگر از نوع هوازی باشد، قلب شما خون بیشتری پمپ می‌کنند و تعداد ضربان قلب شما افزایش پیدا می‌کند، از طرفی به دلیل تغییرات شیمیایی ایجاد شده در خون رگ‌های خونی گشادتر از قبل می‌شوند تا خون به راحتی بتواند به عضلات برسد. مجموع این تغییرات می‌توانند کیفیت عملکرد دستگاه قلبی عروقی را بهبود ببخشد و در صورت ادامه دار شدن به کنترل و کاهش فشار خون کمک می‌کند. از طرفی افزایش فعالیت بدنی می‌تواند باعث کاهش وزن بشود که همین مورد هم باز برای پایین آوردن فشار خون بالا فوری مفید است.

برای فشار خون بالا چی بخوریم؟

همان طور که گفتیم رعایت رژیم غذایی همراه با مصرف داروها می‌تواند نقش فزاینده‌ای برای کاهش فشار خون داشته باشد. برای داشتن یک رژیم مناسب برای فشار خون باید با غذاها و میوه های مفید برای فشار خون بالا آشنا شوید، این غذاها حاوی ریز مغذی‌هایی مانند پتاسیم، منیزیم و کلسیم هستند که به کاهش فشار خون کمک می‌کنند، در بخش زیر تعدادی از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

۱. مرکبات

نشان داده شده مرکباتی مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت می‌توانند در کنار دیگر عوامل مثل افزایش فعالیت بدنی فشار خون را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. این میوه‌ها سرشار از ویتامین‌ C و انواعی از آنتی اکسیدان‌ها هستند و همچنین میزان پتاسیم خوبی دارند که همه این عوامل باعث می شود که این میوه ها به عنوان پایین آورنده فشار خون فوری شناخته شوند. البته باید از مصرف هم زمان داروهای کاهنده فشار خون با گریپ فروت خودداری کرد، چرا که با یکدیگر تداخل دارند.

۲. لوبیای سفید

تمامی انواع حبوبات پتاسیم خوبی دارند اما از بین آن‌ها لوبیای سفید میزان بیشتری پتاسیم دارد. علاوه بر این لوبیای سفید منبع خوبی از فیبر و پروتئین گیاهی هم هست که می‌تواند انتخاب مناسبی برای حفظ سلامت دستگاه گوارش و دستگاه قلبی عروقی باشد.

۳.چغندر

چغندر یک نوع سبزی ریشه‌ای است که در رنگ‌های مختلفی وجود دارد. رنگ قرمز آن از بقیه آنتی اکسیدان بیشتری دارد و یا به عبارتی ضد التهاب قوی تری است. علاوه بر آنتی اکسیدان چغندر حاوی منگنز، فولات و پتاسیم هست که هر سه ترکیب می‌توانند برای سلامت قلب و کاهش فشار خون کمک کننده باشند. ترکیب مهم دیگری که در چغندر وجود دارد نیترات است، این ماده در بدن باعث گشادی عروق می‌شود و برای درمان سریع فشار خون بالا کمک کننده است همینطور برای بهبود عملکرد ورزشکاران هم می‌تواند مفید باشد.

۴. ازگیل

ازگیل هم نوع دیگری از سبزیجات ریشه‌ای است که حاوی ویتامین C، فولات و پتاسیم است و به کاهش فشار خون کمک می‌کند. همچنین منبع خوبی از فیبر هم هست که می‌تواند اثر مثبتی بر کاهش کلسترول خون داشته باشد و از افزایش چربی خون جلوگیری می‌کند. بنابراین مصرف آن علاوه بر کمک به ترمیم بافت عروق خونی و کاهش فشار خون می‌تواند از بروز بیماری‌هایی مثل چربی خون بالا هم پیشگیری کند و به طور کلی برای سلامت قلب و عروق مفید است.

۵. اسفناج

اسفناج از آن دست سبزی‌هایی است که خواص متنوع و زیادی برای سلامت بدن به صورت کلی دارد و بهتر است با روش‌های مختلفی آن را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید. این سبزی که رنگ سبز تیره دارد سرشار از ویتامین‌های A ، K و فولات و همچنین مواد معدنی مثل پتاسیم، کلسیم و منگنز است. مصرف اسفناج می‌تواند علاوه برکاهش فشار خون به تقویت سیستم ایمنی، سلامت استخوان‌ها، بهبود بینایی و موارد بسیار دیگری کمک کند و به دلیل داشتن آنتی اکسیدانی به نام فلاونوئید‌ها انتخاب خوبی برای کاهش التهابات ناشی از فشار خون بالا هم به حساب می‌آید.

۶. هویج

هویج که به دلیل داشتن کاروتن یا همان پیش ساز ویتامین A معروف است می‌تواند برکاهش فشار خون هم تاثیرات مثبتی داشته باشد. این سبزی نارنجی رنگ حاوی اسیدهای کلروژنیک، پی کوماریک و کافئیک است که این ترکیبات در کاهش فشار خون از طریق گشاد کردن عروق نقش دارند. همچنین هویج خاصیت ضدالتهابی خوبی دارد و می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند نشان داده شده که مصرف خود هویج به صورت خام خواص بیشتری در جهت کاهش فشار خون دارد بنابراین بهتر است بیشتر از هویج خام استفاده کنید.

۷. گوجه فرنگی

رنگدانه موجود در گوجه فرنگی لیکوپن نام دارد که می‌تواند اثرات زیادی بر روی سلامت فرد داشته باشد. این ترکیب رنگی خاصیت ضد التهابی دارد و نشان داده شده که فشار خون را کاهش می‌دهد و به طور کلی از سلامت دستگاه قلبی و عروقی محافظت می‌کند. علاوه بر گوجه فرنگی تمامی موادی که از گوجه فرنگی به دست می‌آیند هم می‌توانند این خواص را داشته باشند. البته مسلما مصرف سس‌ها و یا رب‌های خانگی نسبت به انواع فرآوری شده آن بهتر است.

۸. موز

موز یکی از میوه‌هایی است که به عنوان منبع خوبی از پتاسیم شناخته می‌‌شود و می تواند در صورت مصرف به اندازه در لیست غذاها و میوه های مفید برای فشار خون بالا قرار گیرد. هر یک عدد موز متوسط چیزی حدود ۴۵۱ میلی گرم پتاسیم دارد همچنین این میوه پرخاصیت سرشار از ویتامین C ، B6 ، منیزیم و فیبر است. البته باید به این نکته توجه کنید که موز سبز و نارس فیبر بیشتری دارد و محتوای قند آن پایین¬تر تز موز رسیده است.

۹. کلم بروکلی

مطالعات بسیاری خواص کلم بروکلی برای سلامتی افراد را اثبات کرده‌اند و این بار ما می‌خواهیم درباره فواید آن برای کاهش فشار خون صحبت کنیم. این کلم سبز دارای فلاونوئیدهایی است که می‌توانند در بدن با افزایش تولید نیتریک اکسید باعث گشادی عروق و کاهش فشار خون بشوند. در تحقیقات نشان داده شده است افرادی که ۴ وعده یا بیشتر در هفته کلم بروکلی مصرف می‌کنند نسبت به بقیه ریسک کمتری برای ابتلا به فشار خون در آینده دارند. هندوانه نیز دارای ماده ای به نام سیترولین است که در بدن به نیتریک اکسید تبدیل شده و باعث کاهش فشار خون می گردد.

۱۰.دانه چیا و تخم کتان

دانه‌های چیا و کتان را می‌توان از چند جهت برای تنظیم فشار خون مفید دانست. این دانه‌ها حاوی فیبر خوبی هستند و از طرفی پتاسیم، منیزیم خوبی هم دارند. علاوه بر این‌ها دانه کتان امگا-۳ خوبی دارد که می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. در مطالعه‌ای نشان داده شد پس از استفاده¬ ۱۲ هفته ای از این دانه ها سطح فشار خون افراد کاهش پیدا کرد. می‌توانید از این دانه‌ها داخل اسموتی و سالاد خود استفاده کنید و از خواص آن‌ها برای فشار خون و سلامت قلب و عروق بهره ببرید.

۱۱. سالمون و دیگر ماهی‌های چرب

گوشت ماهی می‌تواند یکی از منابع خوب تامین کننده پتاسیم برای بدن باشد. مصرف مرتب گوشت ماهی با کاهش خطر مرگ و میر ناشی از سکته‌های قلبی مرتبط است چون هم به کنترل فشار خون کمک می‌کند و هم باعث افزایش به اندازه چربی خون مفید در افراد می‌شود. ماهی‌های چرب به میزان بیشتری امگا-۳ دارند و فواید بیشتری در جهت کاهش فشار خون به بدن می‌رسانند. مصرف این ماهی‌ها هفته‌ای دو مرتبه می‌تواند نیاز انسان به مواد مغذی موجود در ماهی‌ را تامین کند.

درمان فشار خون بالا با طب سنتی و اسلامی

اگر برای درمان فشار خون بالا به دنبال روش‌های طب سنتی هستید در این قسمت می‌توانید تعدادی از مواد غذایی که به درمان سریع فشار خون بالا کمک می‌کنند را مشاهده کنید و از آن‌ها در کنار دیگر راهکارهای گفته شده استفاده نمایید. بخش عمده ای از موارد زیر در طب نوین نیز تجویز می شود.

1. سیر : سیر می‌تواند با تولید نیتریک اکسید باعث گشادی عروق و کاهش فشار خون شود.
2. کرفس : کرفس علاوه بر داشتن محتوای فیبری مناسب به خاطر داشتن آنتی اکسیدان بالا به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
3. زنجبیل : نشان داده شده دم کرده ریشه زنجبیل می‌تواند فشار خون را به مرور کاهش دهد و برای سلامت قلب هم مفید می باشد.
4. چایی سبز : یکی از دم کرده‌های مناسب و پایین آورنده فشار خون فوری است که می‌توانید از آن به اندازه یک فنجان در روز مصرف کنید.
5. زالزالک : نشان داده شده میوه زالزالک دارای ترکیبات محافظت کننده برای سیستم قلبی و عروق است و می‌تواند به کاهش فشار خون هم کمک کند.
6. ریحان : سبزی معطری است که می‌توانید از آن به صورت تازه و یا خشک شده و همراه با ماست استفاده کنید و از خواص آن برای کاهش فشار خون استفاده کنید.
7. اسطوخدوس : دمنوش این گیاه می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب و همچنین فشار خون کمک کند و استفاده متعادل از آن در روز می‌تواند برای بیماران دارای فشار خون بالا مناسب باشد.

منبع: زیره