پریکاردیت (التهاب پرده دور قلب) چیست؟

ملتهب شدن بافت دور قلب در اثر برخی عوامل، پریکاردیت نام دارد. گاهی این بیماری قلبی شوک بزرگی در زندگی افراد ایجاد می‌کند. آنچه که اهمیت دارد تشخیص زودهنگام بیماری و مراجعه به پزشک است. این عارضه عملکرد قلب در پمپاژ خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

التهاب غشای خارجی قلب در بیشتر موارد خفیف است اما در برخی افراد می‌تواند بسیار شدید باشد. علائم این بیماری اگر ناگهانی شروع شود و زیاد طول نکشد، از نوع حاد است. در صورتی که علائم باقی بماند و به تدریج بیشتر هم شود، مزمن به شمار می‌رود.

پریکاردیت چیست؟

پریکاردیت (Pericarditis) تورم غشای نازک اطراف قلب است که سوزش و درد قفسه سینه را به همراه دارد. بافت بیرونی قلب، پریکارد نام دارد که دو لایه را در بر می‌گیرد. لایه داخلی به دیواره قلب چسبیده است.

بین این لایه و پرده خارجی، مایعی لغزنده وجود دارد که تپش قلب را ممکن می‌کند. در صورتی که این غشا ملتهب شود، حجم مایع بیشتر خواهد شد. در چنین حالتی، توانایی قلب فرد، برای پمپاژ خون کاهش می‌یابد و این بیماری ایجاد می‌شود.

علائم پریکاردیت

به طور کلی علائم این بیماری شامل تیر کشیدن قلب، دردهای خنجری، تعریق زیاد، تب، خستگی، تپش قلب و غیره می‌شود. با توجه به علائم این عارضه قلبی می‌توانید بفهمید که بیماری حاد یا مزمن است. در ادامه برخی نشانه‌ها را به تفکیک این دو دسته بررسی کرده‌ایم:

علائم پریکاردیت حاد

التهاب پریکارد حاد به طور معمول کمتر از چند هفته طول می‌کشد و شایع ترین علامت آن درد قفسه سینه است. افراد مبتلا، این درد را مانند فرو رفتن چاقو در پشت جناغ و قفسه سینه توصیف می‌کنند. با این حال شدت درد و فشار آن می‌تواند متفاوت باشد.

درد قلب در اثر التهاب لایه خارجی، ممکن است شانه چپ و حتی گردن را نیز تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر آن هنگام دراز کشیدن، تنفس عمیق و سرفه، شدت پیدا می‌کند. برای تسکین این درد می‌توانید بنشینید و بدن خود را به سمت جلو خم کنید.

علائم پریکاردیت مزمن

التهاب مزمن پرده بیرونی دور قلب، با درد شدید قفسه سینه همراه است. این عارضه می‌تواند در نتیجه تجمع مایع پیرامون قلب باشد. بارزترین نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

• درد قفسه سینه به صورت تیز (سوراخ کننده) و بیشتر در مرکز یا سمت چپ سینه
• تپش قلب
• تنگی نفس در صورت خم شدن
• تب خفیف
• احساس کسالت، ضعف و خستگی
• ورم شکم
• ورم ساق پا
• سرفه کردن

بهترین زمان مراجعه به پزشک

در صورتی که نشانه‌های جدیدی از درد در ناحیه قفسه سینه را احساس کردید به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر این درد ناشی از التهاب پریکارد نباشد می‌تواند خبر از لخته خون در ریه یا دیگر عارضه‌های قلبی و ریوی دهد. هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید، روند تشخیص و درمان نیز بهتر خواهد بود.

راه های تشخیص

پزشک توصیفات شما در مورد نوع، شدت و تناوب درد را گوش می‌کند. همچنین صداهای قلب را با گوشی خود بررسی می‌کند تا از این طریق، بیماری را تشخیص دهد. صداهای ناشی از این عارضه، مانند صدای مالش سطوح چرمی روی یکدیگر است. از دیگر راه‌های تشخیص این بیماری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• عکس‌برداری از اشعه ایکس می تواند مایعی که در اطراف قلب جمع شده است را تشخیص دهد.
• نوار قلب می‌تواند برخی تغییرات عملکرد قلب در اثر این بیماری را تشخیص دهد.
• گاهی با روش پریکاردیوسنتز، از مایع دور قلب نمونه‌گیری می‌شود.

علت التهاب پرده دور قلب چیست؟

تشخیص علت پریکاردیت کار دشواری است. اکثر مواقع، پزشکان دلیل اصلی بروز این عارضه را نمی‌دانند و به عفونت ویروسی مشکوک هستند. بخش خارجی قلب شامل دو لایه است و مقداری مایع بین این دو وجود دارد. زمانی که این بخش (پریکارد) ملتهب می‌شود و در قفسه سینه، درد ایجاد می‌کند.

در بعضی موارد این اتفاق مدتی پس از حمله قلبی یا جراحی قلب رخ می دهد. این شکل از بیماری که با تاخیر همراه است، سندروم درسلر نام دارد. این عارضه ۲ تا ۳ هفته بعد از انفارکتوس قلبی ایجاد می‌شود.

به طور کلی این عارضه می تواند در اثر موارد زیر ایجاد شود:

• حمله قلبی
• عفونت ویروسی
• سرطان
• بیماری خودایمنی مانند روماتوئید
• نارسایی کلیه
• مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
• پرتودرمانی
• آسیب به قفسه سینه

انواع التهاب پریکارد

پزشکان، توانسته اند انواع التهاب غشای خارجی قلب را شخیص دهند. هر یک از این عارضه‌ها به شکلی در اطراف قلب بروز یافته‌اند. در ادامه این موضوع را بیشتر بررسی می‌کنیم:

پریکاردیت فیبرینی حاد: در این بیماری، قلب ملتهب را لایه ای به نام فیبرین پوشانده است.

چرکی حاد: زمانی بروز پیدا می‌کند که پریکارد در اثر برخی عوامل عفونی شود. در این حالت یک لایه چرک روی آن قرار می گیرد.

فشرده کننده حاد: در این عارضه یک لایه متراکم از مواد فیبروزی، روی پریکارد را می‌پوشاند.

مزمن: این نوع می‌تواند بیشتر از ۳ ماه طول بکشد و در اثر یک عفونت ماندگار مانند سل به وجود بیاید.

سندروم درسلر (Dressler): این نوع التهاب به دلیل پاسخ سیستم ایمنی به آسیب عضله قلب رخ می‌دهد.

پیشگیری از بیماری التهاب دور قلب

برای پیشگیری از این بیماری، شیوه خاصی وجود ندارد. می‌توانید مواردی را رعایت کنید که جلوی بروز ابتلا به عفونت و ورود ویروس‌ها به بدن را بگیرید. برخی از این موارد عبارت هستند از:

• ار تماس با بیماران دارای علائم آنفولانزا، کرونا و سایر بیماری های ویروسی پرهیز کنید.
• بهداشت فردی را در هرجا و هر زمانی رعایت کنید.
• دست های خود را به طور مکرر بشویید.

کلام آخر

در این مقاله، مطالبی را درباره بیماری پریکاردیت برای شما تهیه کردیم. این بیماری در اثر ملتهب شدن بافت بیرونی قلب ایجاد می‌شود. دلیل این التهاب، چندان مشخص و شناخته‌شده نیست.

در بیشتر موارد حمله یک ویروس عفونی به قلب، موجب التهاب می‌شود. بیماری‌های خودایمنی و آسیب عضله قلب می تواند این بیماری را به دنبال داشته باشد. شایع ترین علامت این عارضه درد قفسه سینه به‌ویژه به‌صورت خنجری است. با مشاهده این علامت به همراه دیگر نشانه‌هایی که گفتیم بهتر است به پزشک مراجعه کنید.